 Wysany: Nie 3:18, 28 Pa 2012 Temat postu: Kolekcja Titanica NR 98 |
|
| Spis Treci: Rysunki i komiksy na temat "Titanica". Katastrofa "Titanica" inspiracj dla nowych opowieci.
Rysunki i komiksy na temat "Titanica" Tragedia „Titanica” przez wiele tygodni bya na pierwszych stronach gazet, rozbudzajc wen twrcz ilustratorw i autorw rysunkw satyrycznych, a tym samym, stajc si jednym z najbardziej reprezentatywnych tematw rodzcej si sztuki komiksu. Pocztkowo komiksy (za ich narodziny tradycyjnie przyjmuje si dat 17 lutego 1895 roku, kiedy to w nowojorskim dzienniku „The World” opublikowano pierwszy rysunek „The Yellow Kid” Richarda Feltona Outcaulta) miay niewiele wsplnego z tym, co okrelamy tym mianem dzisiaj. Byy to przede wszystkim rysunki z komentarzami dotyczcymi wydarze dnia, przypominajce bardziej satyryczne rysunki i karykatury, ktre dzisiaj take pojawiaj si na pierwszych stronach gazet. Spord rysownikw szczeglnie zainteresowanych tragedi „Titanica” wyrni si John T. McCutcheon. Jego rysunki, z ktrych wiele mona dzi znale w Internecie, wci uderzaj swoj si wyrazu. Doskonale ukazuj one dwa dominujce podejcia do tragedii synnego transatlantyku. W jednym dominowao rozgoryczenie z powodu ogromnej liczby ofiar i utraty statku (nie bez odniesie do spoecznej pozycji ofiar, ktre w przewaajcej mierze byy pasaerami trzeciej klasy). W drugim podejciu akcent pada - czsto nawet w sposb makabryczny - na fatalne bdy kapitana i armatora. Nazwa statku przeciwstawiana tu bya prawdziwym tytanom oceanu - grom lodowym. Na ilustracji McCutcheona opublikowanej w „Los Angeles Daily limes” wkrtce po katastrofie gra lodowa chwyta statek i wymierza mu cios piꭶci. Oceniajc ten rysunek, naley wzi pod uwag, e „litanie” zaton w epoce niesychanie optymistycznego stosunku do zdobyczy naukowo- technicznych, z dum pokazywanych na wiatowych wystawach. Bya to epoka wiary Okadka "Domenica del Corriere" powicona "Titanikowi". Jej autorem podobnie jak wielu innych, jest Achille Beltrame, synny ilustrator z pocztku XX wieku. Wystarczyoby kilka kresek, eby przeksztaci ten rysunek w komiks z prawdziwego zdarzenia. 
w ekspansj przemysu i elektryfikacj. T ostatni uznawano za now si nowoczesnych pastw. „Titanic” by nie tylko owocem, ale i symbolem tego rozwoju technologii. „Najwikszy statek wszech czasw” mia niemay wpyw na kultur pocztku XX stulecia, a jego „niezatapialno” wyraaa dum z kolejnego zwycistwa nad siami natury. City jzyk karykaturzystw i twrcw komiksw i tym razem okaza si bardzo ostrym narzdziem krytyki. Obnay on wszelkie saboci wspaniaego statku, pokonanego przez natur, ktra ostatecznie wykazaa swoj wyszo. Prawdziwym tytanem okaza si nie supernowoczesny transatlantyk, tylko gra lodowa, podkrela podpis pod rysunkiem. Istot sarkastycznego podejcia do tragedii „Titanica” doskonale wyraa rysunek, podpisany „The Omnipresent Reaper”, przedstawiajcy mier, ktra kos godzi w burt „Titanica”. Z drugiej strony wobec tak ogromnej straty nie mona byo pozosta obojtnym na los ofiar. Rysunek zatytuowany „The Men They Left Behind” zosta wanie powicony ostatniemu poegnaniu z pasaerami i czonkami zaogi, ktrzy zatonli wskutek braku wystarczajcej liczby szalup lub powicili swoje ycie dla innych pasaerw. Z tematem tym wi si inne rysunki surowo potpiajce tych, ktrzy zlekcewayli ryzyko i zgodzili si na zmniejszenie liczby szalup ratunkowych. Jednym z nich jest rysunek pt. „The Steamship Owner Gambled With Death”, na ktrym przedstawiony jest armator grajcy w karty z sam mierci. Inny rysunek z tej serii to „A Grim Teacher”, na ktrym mier w postaci profesora pokazuje na tablicy rodki bezpieczestwa, o ktrych ludzie myl dopiero po tym, gdy zbierze ona swoje niwo, czyli po rnego rodzaju tragicznych katastrofach (katastrofach kolejowych, zatoniciach statkw itp.). Okadka jednego z numerw komiksu na temat "Titanica" Attillio Micheluzziego. W opowieci tej na tle prawdziwych wydarze rozgrywajcych si na pokadzie wspaniaego transatlantyku ukazane s losy wymylonych postaci, romanse, walka klasowa, ndza, bogactwo i polityka. Jego komiksy opieraj si na klasycznej literaturze dotyczcej katastrofy "Titanica" (artykuy, ksiki, wspomnienia, filmy) i czsto nawizuj do obrazw z epoki szczeglnie w zakresie rekonstrukcji wystroju wntrz. 
Katastrofa „Titanica” inspiracj dla nowych opowieci Poczynajc od tych rysunkw, historia „Titanica” wielokrotnie bya przedstawiana w formie komiksw, opowiadajcych zarwno o zatoniciu statku i tajemnicach z ni zwizanych, jak i wykorzystujcych histori statku jako to dla cakowicie wyobraonych opowieci. Jedn z najbardziej udanych, zarwno pod wzgldem rysunku, jak i fabuy, studium i narracji, jest „Titanic” Attilio Micheluzzie- go. W komiksie, narysowanym w 1988 roku i opublikowanym pomiertnie w 1998 roku przez wydawnictwo Lizard, na tle katastrofy „Titanica” rozgrywa si szereg historii, powizanych czerwon nici anarchizmu, charakteryzujcego pogldy tego autora. Ideologiczna konotacja nie spowalnia jednak rytmu opowieci, ani nie odbiera jej oryginalnoci. Daje si wyczu jedynie czasami, w takich stwierdzeniach jak np. na zakoczenie opowieci: „Kiedy zegar wybija ostatnie dwanacie uderze, dla wszystkich nastaje pnoc ...”, „Zbyt wiele bogactwa, zbyt wiele dumy, zbyt wiele ndzy. Czasami bomby nie s potrzebne. Natura sama przywraca rwnowag, posugujc si w tym celu np. gr lodow. Co by na to nie powiedzia Raphael Mora, alias Dorad Martines, alias „wielki mciciel”, alias... i troch take ja sam”. Jednak jeszcze bardziej, ni w nawizujcym do rzeczywistych wydarze na „Titanicu” Micheluzziego, historia zatonicia transatlantyku przeniesiona zostaje w sfer wyobrani w innych komiksach, take wspczesnych, ktrych autorzy poruszaj si na pograniczu rzeczywistoci i snu. Mamy tu na myli przede wszystkim dwch woskich autorw: Alfredo Castelliego i Tziano Scalvi, autorw serii „Martin Mystère” i „Dylan Dog”, wydanych przez Sergio Bonelli Editore. Martin Mystère jest archeologiem interesujcym si w szczeglnoci tajemnicami i niemoliwymi znaleziskami, czowiekiem wyksztaconym i jak sam stwierdza artem, niesychanie gadatliwym. Mieszka z neandertalczykiem o imieniu Java, ktry towarzyszy mu i w razie potrzeby broni w czasie wypraw oraz z narzeczon Dian. Niezwyk zdolno Martina Mystère do wpadania na lad tajemnic i niezwykych wydarze Castelli uzasadnia tym, e wszelkie tajemnice tworz sieci, ktrej wzy przycigaj niektrych ludzi. Ludzie ci s niejako katalizatorami tego rodzaju wydarze i Martin jest jednym z nich. Opierajc si na tym pomyle, Castelli stworzy cay szereg niezwykych historii. Numery 178 i 179 serii, zatytuowane „Zatopiony Olbrzym” i „Zatopcie «Titanica»”, w peni odzwierciedlaj jego filozofi. Punktem wyjcia dla opowiedzianych w nich historii s uroczystoci zwizane z prb wyowienia wraku „Titanica”. Atrakcj obchodw ma by przedstawienie wiernej w najdrobniejszych szczegach rekonstrukcji statku. Autor powiza motyw prb wyowienia wielkiego transatlantyku z mityczn puszk Pandory. Mogoby si wydawa, e przy tego rodzaju przesance niemoliwe bdzie utrzymanie choby minimum spjnoci narracyjnej, lecz dziki niemal maniakalnej wrcz precyzji Castelliego, a take bogactwu szczegw i charakterystycznej dla tego autora umiejtnoci splatania fantazji z prawd, powstaa wartko pynca, przyjemna w lekturze opowie. Martin Mystere, bohater serii komiksw Alfredo Castelliego, rozwizuje zagadk niebezpiecznego adunku ukrytego w dziobie "Titanica". Opowie zainspirowana jest licznymi projektami dotyczcymi wycignicia z dna morskiego wraku synnego transatlantyku. Jej gwnym bohaterem jest jeden z rozbitkw. Z tego powodu zarwno autor, jak i rysownik, przywizywali wielk wag do historycznych nawiza i szczegw. W komiksie jest wic mowa o "Olympicu", o ostrzeeniach przed grami lodowymi odebranych przez radiooperatorw "Titanica" i o tym, e jako pierwszy gr lodow zauway Fred Fleet. Poza tym niektre rysunki s zainspirowane fotografiami z epoki. 
Dziewiczy rejs „Titanica” mia by - w opowieci Castelliego - okazj do przewiezienia w tajemnicy na drugi brzeg oceanu apokaliptycznej broni (relikwii odziedziczonej po staroytnej cywilizacji, zawierajcej przeraajc bro bakteriologiczn, czyli wanie synnej puszki Pandory), ktra ostatecznie znika na zawsze w odmtach oceanu. Fabuy komiksw Scalviego o Dylanie Dogu s bardziej zoone. Bohater tej komiksowej serii trudni si niezwyk profesj - jest „detektywem koszmarw”, ekspertem od zjawisk paranormalnych i nadprzyrodzonych. Poza tym gra - kiepsko, lecz z zamiowaniem - na klarnecie. Mieszka w Londynie, na Craven Road 7. Jego przeszo otacza mga tajemnicy, cho z pojawiajcych si czasem retrospekcji wiadomo, e Dylan Dog by kiedy policjantem w Scotland Yardzie. Mieszka ze swoim asystentem Groucho, sobowtrem Groucho Marxa i ma ogromne powodzenie u kobiet. Mimo tych realistycznych elementw (i nieustannych dowcipnych uwag Groucha) opowieci rozgrywaj si w mrocznej, onirycznej atmosferze. Realia, w jakich porusza si bohater, nawizuj czasem do zaczarowanych wiatw angielskiej tradycji fantasy. Scalvi pozostaje pod ogromnym urokiem historii „Titanica”. Cho nie powici rejsowi i zatoniciu statku odrbnej historii, w bardzo wielu swoich komiksach nawizywa do nich. Przykadem moe by odcinek zatytuowany „Inferni” („Pieko”) (nr 46), gdzie „Titanic” pojawia si na krtko obok piekielnego promu (zupenie jakby mia go wspiera), czy te „Abyss”, gdzie przedmioty wyowione z wraku staj si rdem przeklestwa i niezwykych zjawisk. Sytuacja powraca do normy dopiero wtedy, kiedy zostaj zwrcone otchani. Jedna z niezwykych przygd Dylana Doga nosi tytu "Titanic". Akcja tej opowieci toczy si na maym stateczku noszcym nazw "Titanic" niemajcym nic wsplnego ze synnym transatlantykiem. Znacznie konkretniejsze i wyraniejsze nawizania do "Titanica" pojawiaj si w komiksie "Abyss". Jego autorzy nawizuj do oficjalnej ikonografii "Titanica", poczynajc od rysunkw z epoki dziewiczego rejsu, a po ekspedycj Ballarda i wyprawy rzekomo badawcze, a w rzeczywistoci majce na celu wyowienie z wraku rnych przedmiotw. Wiele z nich zreszt zostao w opowieci wiernie odtworzone. 
Ten oniryczny wymiar wielkiego statku w wyobrani Scalviego widoczny jest szczeglnie w numerze 90 zatytuowanym „Titanic”. Jedynym, co pozostao ze statku, jest tutaj nazwa. Nosi j niewielki stateczek, na pokadzie ktrego rozgrywa si szereg przeraajcych wydarze. Nie powinno dziwi, e komiksy nawizujce do historii „'Titanica” powstaway przede wszystkim we Woszech. „Szkoa” Bonelliego bya bowiem czym wyjtkowym w historii komiksw. Zrodziy si w niej dziea na bardzo wysokim poziomie, ktre miay wpyw take na inne formy komunikacji. Sergio Leone, ktry swoim filmem „Za gar dolarw” zapocztkowa przeom w dziedzinie westernu (i nie tylko), wielokrotnie podkrela, jak ogromny wpyw na jego koncepcje mia Tex Wilier. Do historii „Titanica” nawizywaa take satyra na film Jamesa Camerona, z Leonardo di Caprio w roli gwnej. Warto poszuka w Internecie smakowitych artw powiconych temu wanie filmowi. Nie wiadomo, ile razy jeszcze historia ,Titanica” zainspiruje twrcw komiksw, ale jedno jest pewne: wspaniay transatlantyk, ze swym adunkiem marze i tajemnic, gboko zakorzeni si w ludzkiej fantazji. Plakat dugometraowego (b5 min.) filmu rysunkowego "Legenda Titanica" pokazanego w kinach w 2000 roku. W odrnieniu od historii opowiedzianej przez Jamesa Camerona, opowie Kima Juna Oka, wyprodukowana przez Wocha Orlando Corradiego, koczy si pomylnie dla gwnych bohaterw. Happy end stanowi ustpstwo cakowicie zrozumiae, zwaywszy, e film adresowany by przede wszystkim do modych widzw. 
W nastpnym numerze midzy innymi: Ksiki na temat "Titanica" po ekspedycji Ballarda. "Titanic" w internecie. rdo: "Titanic" zbuduj sam. Kolekcja Hachette. |
|